Şimdi oyunu anlatmadan önce ingilizce Play ve Game arasındaki farka bakalım. Türkçemiz ne kadar geniş bir dil de olsa her ingilizce kelimenin bir karşılığı ne yazık ki yok. Oyun türkçede genel olarak kullanıldığından Play ve Game arasındaki fark bizim oyun kelimemizde belirli değil.
Play: Eğlence için vakit geçirilen aktivite. Örnek: Amaçsızca arka arkaya basket potasına şut atmak. veya iki taş koyup bir kale oluşturmak ve birinin kaleye geçip diğer kişinin de ona gol atmaya çalışması ve bu işlemin sırayla yapılarak süresi belirsizce oynanması.
Game: Belli bir kural çercevesinde, belirli süre ve belirli kurallarla oynanan, sonucunda bir kazananın ve bir kaybedenin olduğu eğlenceli aktivite. Örnek: 90 dakika süreyle 11 kişilik takımlarla oynanan karşılıklı kalelere gol atmaya çalışılan aktivite. İki ekipten biri kazanacak veya berabere bitecek. Bunların hepsi kurallar sonucu belirlenmektedir.
Play ve Game arasındaki FARK belirlenen kurallara göre oynanmasıdır. Sonucunda kazanan veya kaybeden belli olur. Tavla, satranç, voleybol, monopoly, briç vs gibi örneklerin hepsi game - oyun örneği olarak verilebilir.
Play ve Game arasındaki farkı anladıktan sonra şimdi gelelim Gamification konusuna. Oyunlaştırma olarak türkçeleştirilen gamification aslında oyunsallaştırma olarak kullanılsa daha doğru olabilir. Sonuçta oyun olmayan bir durumu oyun gibi gösterip kurgulamaya çalıştığımız duruma oyunsallaştırma denilir.
Ama oyunlaştırma olarak türkçeye çevrilmiş bir kelimeyi değiştirmeye kalkmak şimdi her şeyi baştan başlamak olur. O yüzden bundan sonra gamification'ı - oyunlaştırma olarak kullanmak en mantıklısı.
Oyunlaştırma ile yapılmak istenen nedir?
Aslında katılımcıların yapılmasını istediğimiz işleri amaçları eğlenceli bir şekilde (oyuna benzeterek) yapmalarını sağlamaktır. Kısaca: Oyunlaştırma oyun mekaniklerinin oyun dışı bir sürece eklendiği bir disiplin süreçler topluluğudur.
Oyun oynanıyor hissi verdiği için eğlencelidir ama yapılan işin sadece eğlence için yapıldığını sanmak oyunlaştırmayı kullanan firmalar için soru işaretleri oluşturmaktadır. Özellikle yöneticilerin iş yerinde oyun mu oynanır düşüncesine sahip olması bazı sıkıntıları beraberinde getirmektedir.
Oyun ve Oyunlaştırma Karşılaştırması:
Oyun:
- Objeler ve onları kullanma için kurallar olur.
- Kazanma ve kaybetme olur
- Bir hikayesi ve ona göre tasarımı olur.
- Tümüyle tasarlanmalı ve tek başına çalışmalıdır
- Üretimi çok pahalı ve karmaşıktır
Oyunlaştırma:
- Kurallar daha çok görevleri tamamlamak içindir.
- Kaybetme genelde yoktur, daha çok aksiyon aldırmak için desteklenir.
- Asıl uygulandığı süreç neyse onu destekler
- Var olan sürece ENTEGRE olur, AYRI çalışır.
- Entegrasyonu basittir.
Dijital dünyada oyunlaştırma ve örnek:
Dijital dünya hayatımıza daha fazla girdikçe oyunsallaştırma daha aktif olarak kullandığımız bir araç olmaya başladı. Farkında varmadan oyun oynadığımızı sanarak bir sürü farklı amaçlar için oyunsallaştırılmış uygulama kullanmaya başladık.
Örneğin spor yapmak isteyenler bazı koşu uygulamaları kullanırken farkına varmadan bir oyunlaştırma kurgusunu kullanıyorlar. Aslında amaç kişinin sağlık için aktif olmasını sağlamak. Kullanıcının amacı fiziksel olarak aktif olmak ve bunu koşarak yapmak. Peki uygulama bunu nasıl oyunsallaştırarak kullanıcıya yardım ediyor? Amaç: Koşu yaptırmak. Siz uygulamayı kullanmaya başladığınızda size ne kadar koştuğunuzu kalori yaktığınızı hatta hangi rotayı kullandığınızı gösteren uygulamalar var. Buraya kadar her şey güzel. Peki oyunlaştırma kısmı nerede? Bu yaptıklarınızın sizin kişisel puanlarınız olduğunu görmeye başlamanız. Günlük olarak yaptığınız koşu miktarı ile ne kadar kalori yaktığınızı progress bar olarak (ilerleme çubuğu) görmeniz ayrıca aynı uygulamayı kullanan arkadaşlarınızın ne kadar ilerleme kaydettiğini görmeniz sizi ister istemez bir oyunun içine sokuyor. Örneğin arkadaşınız 2km koşmuş sizin onu geçmeniz için biraz çaba göstermeniz gerekiyor. Beraber arkadaşınızla bir takım olduğunuzda ikinizin toplamı 6km ise diğer ekip olan arkadaşlarınız sizi geçmesin diye daha fazla koşmak istiyorsunuz. Ya da kendinize bir hedef koyduğunuz zaman yaktığınız kaloriler o hedefe ulaşmadıysa o zaman size bir uyarı geliyor ve O uyarı ile hatırlatılmış oluyorsunuz. (Bu verdiğim örnekler özel bir uygulama için değil genel örneklerdir)
Bu gibi seneryolar kullanıcının daha fazla aktif olmasını sağlayıp spor yapmasını koşmasını sağlatıyor. Peki bunun sonunda kullanıcı ne kazanıyor? Ödül aslında sağlıklı biri olması ve koşmayı sevmesi ve koşuyu içselleştirip uygulamayı kullanmasa daha hayatının içine yerleştirilmesi amaç ediniyor. İşte bu örnekte uygulama içindeki oyunlaştırma aslında kullanıcılara belirlenen bir AMACI eğlenceli bir şekilde yapmalarını sağlatıyor. Siz tek başınıza koşsanız ne kadar km yaptıgınızı belki bilebilirsiniz ama ne kadar kalori yaktığınızı kayıt etmeyeceksiniz. Ayrıca diğer arkadaşlarınızın ne kadar km koşup kalori yaptıklarını da bilmeyecektiniz. O zaman da kendi kendinize belki 1-2 koşu denemesinden sonra sürekli koşmamaya başkayacaktınız.
Oyunlaştırma Nerelerde kullanılabilir?
İşte oyunlaştırma ile belirlenmiş amaçları oyun mekaniklerini kullanarak kullanıcıya eğlenceli bri şekilde yaptırmak mümkün. Yukarıdaki örnek spor için kullanılan bir örnekti. Bunun eğitim için, firmanızdaki insan kaynakları departmanı için, satış departmanı için, web sitenizi ziyaret eden kişi sayılarının iceride gecirdikleri zamanı arttırmak için, e-ticaret sitenize üye olacak kullanıcı sayısını arttırmak için, spor salonundaki üyelerin daha iyi hizmet alabilmelerini sağlamak için gibi gibi bir sürü örnekte kullanabildiğinizi düşünün.
Ve bunların hepsinde kullanıcıların keyif alarak eğlenerek bu işlemleri yaptığını ve sıkılmadıklarını hayal edin. İşte bu nedenle oyunlaştırma konusu oldukça ciddi bir konu. Oyun ve oyunlaştırma arasındaki farkı umarım anlatabilmişimdir. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Oyunlaştırma 6 - Hem oyun oyna hem kazan uygulamaları - Bounty ve Sakladık
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder